Trzy eksperymenty przeprowadzane w
CERN-ie:
|
|
NA45 ... |
|
WA97 i ... |
|
Naukowcy sądzą, że QGP może istnieć dzisiaj w sercach
gwiazd neutronowych, które są tak gęste, że kawałek wielkości
główki od szpilki ważyłby tyle co tysiąc jumbo-jetów. Ale jeśli
nawet istnieje tam plazma kwarkowo-gluonowa, to i tak nie może być
wykorzystana w celach badawczych. Aby móc zrozumieć, co działo się
w pierwszych chwilach istnienia Wszechświata, naukowcy muszą wytwarzać
QGP w laboratoriach. W tym celu przy bardzo dużych energiach
rozbijają jedne jony (atomy odarte z elektronów) o inne, ściskając w ten
sposób protony i neutrony razem tak, aby mogły się stopić.
W latach osiemdziesiątych i dziewiędziesiątych eksperymenty CERN-owskie
zderzały jony tlenu, siarki i ołowiu ze stałymi tarczami.
Wyniki są bardzo zachęcające, gdyż wskazują, że plazma kwarkowo-gluonowa
może być kreowana na krótką chwilę przed schłodzeniem na powrót do zwykłej
materii.
|
|
NA50 dostarczyl przesłanek, że została
wyprodukowana plazma kwarkowo-gluonowa (QGP). |
|