CERN --
Europejskie Laboratorium Fizyki Czastek
Pierwsza strona Poczatek 
tematu

Wyzwania techniczne

CERN zajmuje się czystą nauką. Jednak aparatura badawcza, czyli akceleratory i detektory, wymaga najnowszych rozwiązań technicznych, np. magnesów, układów próżniowych, komputerów.

Tunel LEP-u Akceleratory CERN-u należą do najbardziej skomplikowanych urządzeń, jakie kiedykolwiek zbudowano. LEP jest największym akceleratorem. Jego obwód wynosi 27 km. Ponad 5000 elementów służy do kierowania i przyspieszania wiązek cząstek. Ponad 100000 parametrów LEP-u jest kontrolowanych i synchronizowanych. Ponadto, wiązki LEP-u są wytwarzane w układzie mniejszych akceleratorów, których systemy sterowania są połączone ze sobą. Ta złożoność czyni CERN wiodącym ośrodkiem rozwoju układów rozproszonych pracujących w czasie rzeczywistym.
Detektory cząstek w LEP-ie, każdy z ponad ćwierć milionem kanałów odczytu, produkują dane z prędkością 0,5 MB na sekundę. Każdy z kanałów jest kalibrowany oddzielnie. Jest to możliwe zarówno w czasie zbierania danych jak i w czasie ich przetwarzania. Ale nawet to wydaje się skromne w porównaniu z detektorami, które zostaną zbudowane dla LHC, następcy LEP-u. Jednego dnia w LHC powstanie tyle danych, co z LEP-u zbierającego dane z prędkością 10-100 MB/s w ciągu całego roku. Komora projekcji czasowej TPC w detektorze
DELPHI

LHC zajrzy w materię głębiej, niż dotychczas było możliwe. W tym akceleratorze będą zderzać się wiązki protonów o bezprecedensowej energii 14 TeV (TeV jest jednostką energii odpowiadającą mniej więcej energii lecącego komara. W LHC 14 TeV zostanie "ściśnięte" w objętości około biliona razy mniejszej od komara). Będą tu również przyspieszane i zderzane z energią 1150 TeV wiązki jonów ołowiu.

Model nadprzewodzacego magnesu dipolowego dla
LHC W LHC najnowsze techniki zostaną użyte na olbrzymią skalę. 8000 nadprzewodzących magnesów będzie utrzymywało wiązkę na właściwym torze. Cały 27-kilometrowy pierścień akceleratora będzie chłodzony 700000 litrami ciekłego helu do temperatury -271 stopni Celsjusza . LHC stanie się największą na świecie instalacją nadprzewodzącą. Cewki magnesów będą wykonane z konwencjonalnych nadprzewodników niskotemperaturowych, natomiast w układach zasilania wykorzystane zostaną nadprzewodniki wysokotemperaturowe, pozwalające doprowadzić prąd o natężeniu 2300000 amperów ze źródeł zasilania do magnesów.

Techniki wytwarzania ultrawysokiej próżni, zapoczątkowane w CERN-ie w latach 70-tych, zostaną wykorzystane do granic możliwości. Aby zapobiec niepożądanym zderzeniom cząstek wiązki z atomami gazu, będzie on odpompowany z rury wiązki aż do uzyskania próżni 10-10 tora (w takiej próżni elektrony mogą przebyć około 3 biliony kilometrów, zanim spotkają zbłąkaną cząsteczkę gazu). Pogladowe przedstawienie czastek wiazki
pedzacych w rurze prozniowej LEP-u

Zblizenie ukladu scalonego w ukladzie 
odczytu detektora pikselowego Detektory cząstek w LHC są elektronicznymi oczami fizyków. Będą rejestrować mnóstwo cząstek powstałych w zderzeniach wiązek. Wielkie, jak budynki, detektory będą niezwykle złożonymi, precyzyjnymi i czułymi instrumentami. Będą one operować taką ilością informacji jak cała obecna europejska sieć telekomunikacyjna , zapisując wyniki około 800 milionów zderzeń proton-proton na sekundę . Ponadto, niektóre zjawiska, jakie chcą badać fizycy, będą niezwykle rzadkie, gdyż są oczekiwane nie częściej niż raz na 100 bilionów zderzeń. Aby wyłuskać te interesujące przypadki, potrzebne są nowe rozwiązania w superszybkiej elektronice.

Aby sprostać tym wyzwaniom techniki, CERN współpracuje z przemysłem z korzyściami dla obu partnerów i często z ubocznymi zastosowaniami w wielu dziedzinach bliskich naszemu codziennemu życiu. Na podstawie dotychczasowej historii rozwoju nauki i techniki można też przypuszczać, że oprócz obecnych zastosowań dzisiejsze badania podstawowe będą zalążkiem techniki przyszłego wieku .


Pierwsza strona Poczatek 
tematu
© Copyright CERN - ostatnia modyfikacja 1998-02-18