Krakowski fizyk (trzeci z lewej) na czele japonskich i amerykanskich ekspertow, instaluje detektor BELLE w KEK (Japonia).

Fizycy wysokich energii z IFJ w Krakowie sa uczestnikami wielu ekperymentow na wielkich akceleratorach czastek elemntarnych w Europie i USA. Niektore z nich sa w toku nabierania i analizy danych, inne dopiero w przygotowaniu. Wszystkie dotycza fundamentalnych zagadnien struktury materii jaka obserwujemy na odleglosciach mniejszych niz 10^-18m.

• Eksperymenty rozpraszania elektronow i pozytronow na protonach na akceleratorze HERA w DESY : H1 i ZEUS. W doswiadczeniach tych badamy strukture protonow z tak duza zdolnoscia rozdzielcza, ze istnieje mozliwosc zaobserwowania nowego poziomu budowy materii lub nowych rodzajow sil.
• Eksperyment rozpraszania elektronow na pozytronach na akceleratorze LEP w CERN : DELPHI. W ekperymencie tym sprawdza sie z w wielka precyzja przewidywania modelu standardowego,poszukuje sie czastki Higgsa a takze efektow wykraczajacych poza model standardowy.
• Eksperyment na wielkim akceleratorze LHC (w budowie) znajdujacy sie obecnie w stadium przygotowan : ATLAS. Zasadniczym celem ekpserymentu ATLAS jest poszukiwanie tajemniczej czastki Higgsa przewidywanej w modelu standardowym i ktorej dotychczasowe eksperymenty na LEP nie zdolaly zaobserwowac. Pole Higgsa przenikajece cala otaczajaca nas przestrzen nadaje masy wszystkim obiektom elementarnym - kwarkom. i leptonom.
• Eksperymenty dotyczace zderzen ciezkich jader atomowych. Bada sie w nich materie jadrowa znajdujaca sie w warunkach ekstremalnych, w ktorych gestosc energii jest tak duza ze mozemy oczekiwac pojawienia sie nowego typu stanu materii :plazmy kwarkowo-gluonowej. Sa to
  1. PHOBOS, przygotowywany na akceleratorze RHIC (USA)
  2. NA49 aktualnie dzialajacy w CERN i ALICE, przygotowywany na wiazkach jonowych akceleratora LHC.
  3. JACEE, aktualny, badajacy zderzenia jader w promieniowaniu kosmicznym z jadrami elmulsji fotograficznej.
• Ekperyment BELLE w przygotowaniu na akceleratorze KEK-B w Japonii. Jego celem jest zrozumienie natury lamania symetrii pomiedzy materia i antymateria. Przypuszcza sie ze wlasnie ta asymetria obserwowana w mikroswiecie czastek elementarnych (tzw. lamanie parzystosci CP) jest przyczyna tego ze we wszechswiecie dominuje materia, pomimo ze w momencie wielkiego wybuchu materia i antymateria znajdowaly sie w rownowadze.

---