Początki:
Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Fizycznego na posiedzeniu w dniu 14 listopada 1964 r. podjął uchwałę o utworzeniu Oddziału Białostockiego Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Nowo powołany Oddział rozpoczął swoją oficjalną działalność 31 grudnia 1964 r. To w tym dniu Wydział Spraw Wewnętrznych Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Białymstoku podjął decyzję o wpisaniu go do ewidencji działających stowarzyszeń. W uzasadnieniu można przeczytać, iż:
„Powstanie Oddziału przyczyni się niewątpliwie do aktywizacji i rozwoju nauk fizycznych wśród członków stowarzyszenia oraz zacieśni współpracę z innymi stowarzyszeniami naukowymi w kraju i za granicą. Ponadto działalność Oddziału przyczyni się do rozwoju prac naukowych oraz ogólnie biorąc dodatnio wpłynie na rozwój naukowy z dziedziny fizyki.”
Siedziba Oddziału mieściła się przy ulicy Kilińskiego 1. Tam też odbyły się pierwsze wybory Zarządu Oddziału 12 października 1964 r. Pierwszym przewodniczącym Oddziału został dr Emanuel Trembaczowski z Katedry Fizyki Akademii Medycznej w Białymstoku (obecnie Uniwersytet Medyczny w Białymstoku). Poza tym w jego skład weszli: mgr Stanisław Kulaszewicz (zastępca przewodniczącego), mgr Gabriel Franecki (sekretarz), mgr Zbigniew Wójtowicz (skarbnik) i mgr Jan Kucharski (członek). Na tym samym zebraniu wyłoniona została również Komisja Rewizyjna: mgr Adam Wicik (przewodniczący), mgr Jan Banaszkiewicz (członek), inż. Marian Łukaszewicz (członek) oraz mgr Bronisław Żurawski (zastępca członka).
Organem sprawującym nadzór merytoryczny nad pracą Oddziału w początkowych latach jego istnienia była Polska Akademia Nauk.
Działalność statutowa w pierwszym roku obejmowała przygotowanie zebrań (wykładów) naukowych oraz pokazów dla młodzieży szkół średnich. W sumie zorganizowano dziesięć odczytów i dwadzieścia sześć 2-godzinnych pokazów, w których wzięło udział ok. 6300 osób, w tym ponad 500 osób z miast powiatowych (Bielsk Podlaski, Hajnówka, Grajewo, Łomża).
Ponadto, dzięki staraniom Oddziału 1 grudnia 1974 r. powołano Komitet Okręgowy Olimpiady Fizycznej w Białymstoku, obejmujący swoją działalnością miasto Białystok i tereny dawnych województw: białostockiego, łomżyńskiego, ostrołęckiego, siedleckiego i suwalskiego.
W okresie intensywnego rozwoju fizyki w ówczesnej Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku (lata 80. do początku lat 90. ubiegłego wieku), z równoczesnym przekształcaniem mniejszych jednostek w struktury instytutowe, działalność Oddziału była raczej symboliczna. „Nowe otwarcie” można wiązać z rokiem 1994, kiedy przewodnictwo Oddziału objął prof. Andrzej Maziewski.
Pod koniec 1965 roku Oddział liczył 27 członków, przede wszystkim fizyków z dawnej Wyższej Szkoły Inżynierskiej (obecnie Politechnika Białostocka) oraz Akademii Medycznej w Białymstoku (obecnie Uniwersytet Medyczny w Białymstoku). W kolejnych latach liczba członków ulegała nieznacznym wahaniom, oscylując w granicach 30-40 osób. Obecnie (2023 r.) Oddział liczy 32 członków zatrudnionych głownie na Wydziale Fizyki Uniwersytetu w Białymstoku oraz białostockich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych.
Działalność:
Wykłady popularnonaukowe
https://physics.uwb.edu.pl/wf/ptf/wyklady-ptf/
Pierwszy wykład, zorganizowany przez Oddział Białostocki PTF, wygłosił mgr Bronisław Żurawski 7 stycznia 1965 r. Tytuł wykładu brzmiał „Zastosowanie modelu swobodnego elektronu do wyznaczenia własności optycznych i chemicznych niektórych związków organicznych”.
Kontynuując tradycję zapoczątkowaną w 1965 r. Oddział Białostocki PTF od lat organizuje wykłady popularnonaukowe przeznaczone przede wszystkim dla młodzieży licealnej. Gościliśmy wielu znanych popularyzatorów fizyki z różnych ośrodków naukowych.
Regionalne Laboratorium Komputerowe do Nauczania Przedmiotów Przyrodniczych „LABFIZ”
https://labfiz.uwb.edu.pl/lab/
Laboratorium zostało utworzone 6 września 2003 r. we współpracy Instytutu Fizyki Uniwersytetu w Białymstoku z Oddziałem Białostockim Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Celem Laboratorium jest nauczanie przedmiotów przyrodniczych (głównie fizyki) z wykorzystaniem wspomagania komputerowego. Składa się ono z dwóch części: komputerowo wspomaganych doświadczeń fizycznych oraz numerycznych symulacji procesów fizycznych i nauki programowania. Z laboratorium mogą korzystać studenci oraz uczniowie i nauczyciele szkół średnich.
Do roku 2014 w ramach działalności Laboratorium można było również przeprowadzić komputerowo wspomagane obserwacje astronomiczne, z wykorzystaniem 12″ teleskopu z kamerą CCD.
Laboratorium powstało przy finansowym wsparciu Fundacji Polsko-Niemieckiej, Ministerstwa Edukacji Narodowej (poprzez współpracę z Wojewódzkim Ośrodkiem Metodycznym w Białymstoku), władz miasta Białystok oraz innych sponsorów. Istotne było między innymi bezpłatne przekazanie oprogramowania LabView z firmy Janbit oraz kamery CCD przez profesora Bogdana Paczyńskiego z Uniwersytetu w Princeton.
Przy budowie Laboratorium korzystano z doświadczeń prof. Henryka Szydłowskiego z Uniwersytetu w Poznaniu, prof. Reimera Linckego z Uniwersytetu w Kilonii oraz prof. Antona L. Ellermeijera z Uniwersytetu w Amsterdamie.
Eksperyment przez Internet
https://labfiz.uwb.edu.pl/exp/domeny/
Przy pracowni LABFIZ uruchomiono również „Eksperyment przez Internet”. Każdy, z dowolnego punku na Ziemi, może skorzystać np. z układu pomiarowego zbudowanego w oparciu o zmodyfikowany mikroskop optyczny do pomiaru domen magnetycznych. Możliwość wizualizacji pracowni oraz wyników, sprawiają wrażenie iż wykonywane przez Internet doświadczenia stają się bliskie rzeczywistym.
XXXV Zjazd Fizyków Polskich
https://labfiz.uwb.edu.pl/ptf/zjazd.shtml
W dniach 20-23 września 1999 r. w Białymstoku odbył się XXXV Zjazd Fizyków Polskich. Jego organizację powierzono Oddziałowi Białostockiemu PTF i Uniwersytetowi w Białymstoku, przy współudziale fizyków z Politechniki Białostockiej oraz Akademii Medycznej w Białymstoku.
W Zjeździe wzięło udział około 700 osób. Wykładowcami i gośćmi Zjazdu byli między innymi: prof. Jerome Friedman, laureat Nagrody Nobla w 1990 r, prezes Amerykańskiego Towarzystwa Fizycznego, prof. Adam Dziewoński, laureat Nagrody Crafoorda z 1998 r, prof. Ludgar Wöste, laureat Polsko-Niemieckiej Nagrody M. Smoluchowskiego – E. Warburga, prof. Andrzej Kajetan Wróblewski, laureat Medalu Smoluchowskiego, sir Arnold Wolfendale, prezydent Europejskiego Towarzystwa Fizycznego. Program naukowy Zjazdu obejmował 3 sesje plenarne oraz 6 sesji satelitarnych, prowadzonych równolegle. Sesjom satelitarnym towarzyszyły dyskusje ,,okrągłego stołu”. Sesje plenarne, prowadzone w Teatrze Dramatycznym w Białymstoku, były na żywo transmitowane w Internecie. Z wykorzystaniem Internetu przeprowadzono również telekonferencję (Białystok-Warszawa) z dyskusji okrągłego stołu na temat „Czy Polska potrzebuje energetyki jądrowej?”
Po raz pierwszy w historii Zjazdu oprócz sesji plenarnych przygotowano obszerny program imprez popularnonaukowych. Do udziału w pokazach, wystawach i wykładach popularnonaukowych zaproszono młodzież szkolną i zainteresowanych mieszkańców miasta. W ciągu pięciu dni w imprezach popularnonaukowych towarzyszących Zjazdowi wzięło udział około 15000 osób. Przeważały grupy z białostockich szkół, chociaż nie brakowało wycieczek z innych miast północno-wschodniej Polski: Łomży, Suwałk, Ełku czy Hajnówki.
Imprezy z okazji Światowego Roku Fizyki 2005
Oddział Białostocki PTF aktywnie wspierał oraz organizował imprezy z okazji Światowego Roku Fizyki 2005.
Imprezę zainaugurował 8 marca 2005 r. prof. Eugeniusz Żukowski (ówczesny przewodniczący Oddziału) wykładem „Światowy Rok FIZYKI 2005 – 100-lecie annus mirabilis Alberta Einsteina”. Głównym celem spotkania było przypomnienie i scharakteryzowanie słynnych 5 prac Einsteina opublikowanych w 1905 r wraz z podaniem tła historycznego i najważniejszych wątków biograficznych z życia sławnego fizyka. Omawiano również osiągnięcia prekursorów Einsteina i podkreślono co nowego wniosły prace Einsteina do fizyki.
Natomiast 19 kwietnia 2005 r. o godz. 21:10 wysłano wiązkę światła laserowego z kopuły Obserwatorium Astronomicznego przy Instytucie Fizyki w różne strony świata w ramach akcji „Fizyka oświeca świat”.
Konferencja Nauczycieli Fizyki
https://physics.uwb.edu.pl/wf/ptf/konferencja-nauczycieli-fizyki/
Oddział Białostocki PTF we współpracy z Wydziałem Fizyki Uniwersytetu w Białymstoku oraz Polską Akademią Nauk oddział w Olsztynie i w Białymstoku z siedzibą w Olsztynie od 2017 r. organizuje Konferencję Nauczycieli Fizyki.
Coroczne spotkania mają na celu integrację i poszerzenie kompetencji środowiska akademickiego oraz nauczycieli przedmiotów przyrodniczych, a także prezentację nowości na rynku wydawniczym i pomocy naukowych.
Zadaj pytanie fizykowi
https://fizyka.uwb.edu.pl/popularyzacja/zadaj-pytanie-fizykowi
Od roku 2009 prowadzona jest akcja „Zadaj pytanie fizykowi”. Każdy, kogo nurtuje jakiś problem fizyczny, może sformułować, przesłać swoje pytanie i oczekiwać, że odpowiedzi udzieli specjalista w danej dziedzinie.
Niektóre, najciekawsze pytania zadane do tej pory, jak i udzielone odpowiedzi, można przejrzeć na stronie: „Pytania i odpowiedzi”.
Konkursy fizyczne
Nauki przyrodnicze oparte są na doświadczeniu, na poszukiwaniu wyjaśnień, uogólnień i ich weryfikacji eksperymentalnej. Chcąc umożliwić młodym ludziom sprawdzenie się we własnoręcznym wykonaniu pomiaru cyklicznie organizowane są konkursy eksperymentalne. Doświadczenia ustawione są tak, by wynik, który jest niewiadomą w czasie pomiaru, został ujawniony w momencie rozwiązania konkursu. Uczestnicy mają znaleźć metodę prowadzącą do otrzymania właściwego wyniku. Okazuje się wtedy, że w znanych prawach przyrody można dostrzec cenne wskazówki.
Klub Młodego Odkrywcy
https://physics.uwb.edu.pl/wf/ptf/klub-mlodego-odkrywcy/
Klub Młodego Odkrywcy to popularnonaukowa formuła edukacyjna, zainicjowana i koordynowana przez warszawskie Centrum Nauki Kopernik. Podczas spotkań KMO najważniejsze jest osobiste zaangażowanie – młodzież i dzieci wspólnie eksperymentują pod okiem opiekunów, samodzielnie zdobywając wiedzę i budując umiejętności.
Od stycznia 2023 roku Wydział Fizyki oraz Oddział Białostocki PTF zapraszają do udziału w Klubie Młodego Odkrywcy „Newton, Einstein a teraz My”. Opiekunami Klubu są prof. Katarzyna Rećko oraz dr Wojciech Olszewski.
Przewodniczący Oddziału:
 | 2010 – obecnie | prof. dr hab. Krzysztof Szymański |
 | 2004 – 2010 | prof. dr hab. Eugeniusz Żukowski |
 | 1994 – 2004 | prof. dr hab. Andrzej Maziewski |
 | 1984 – 1994 | prof. dr hab. Michał Święcki |
 | 1973 – 1984 | prof. dr hab. Eudokia Ostaszewicz |
 | 1965 -1973 | prof. Emanuel Trembaczowski |